حمایت از وحدت خانواده و صدور کارت اقامت برای همسر سابق: تفسیر گسترده از مفهوم "عضو خانواده" در پرتو رأی دادگاه بولونیا به تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۲۴
وکیل فابیو لوسربو
وکیل دادگستری در بولونیا
رأی صادره از دادگاه بولونیا در تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۲۴ به موضوعی مهم و حساس در حقوق مهاجرت می‌پردازد: امکان شناسایی حق دریافت کارت اقامت به عنوان عضو خانواده شهروند اتحادیه اروپا برای همسر سابق، در شرایطی که وی دچار بیماری‌های شدید و ناتوان‌کننده است و از کمک و مراقبت دائمی و اساسی همسر سابق خود که شهروند اتحادیه اروپا است بهره‌مند می‌شود.
خلاصه پرونده
خواهان که از سال ۱۹۸۹ در ایتالیا اقامت داشته، ابتدا با اجازه اقامت کاری و سپس به صورت دائم، با یک شهروند اتحادیه اروپا ازدواج کرده و صاحب دو فرزند شده است. پس از طلاق، وی با بروز بیماری‌های ناتوان‌کننده با شرایط بحرانی مواجه شده و دوباره با همسر سابق خود رابطه‌ای عاطفی و مراقبتی برقرار کرده و با وی هم‌خانه شده است. همسر سابق وی تنها شخصی بود که به صورت روزمره از او مراقبت می‌کرد و هزینه‌های زندگی و مراقبت‌های جسمی‌اش را بر عهده داشت.
با توجه به این وضعیت، خواهان درخواست صدور کارت اقامت برای اعضای خانواده شهروند اتحادیه اروپا را بر اساس ماده ۱۰ قانون داخلی ایتالیا (D.Lgs. 30/2007) ارائه داد. اما پلیس مهاجرت (کوئستورا) درخواست را به دلیل عدم وجود رابطه رسمی ازدواج، غیرقابل پذیرش اعلام کرد.
چارچوب حقوقی و قضایی
دادگاه بولونیا با بررسی دقیق قوانین داخلی و اتحادیه اروپا، به این نتیجه رسید که خواهان مستحق دریافت کارت اقامت است. دادگاه با استناد به ماده ۳ بند ۲ دستورالعمل 2004/38/EC و معادل آن در قوانین ایتالیا، تفسیری وسیع، انسانی و منطبق با حقوق بنیادین فردی ارائه داد.
بر اساس این مواد، کشورهای عضو اتحادیه موظف هستند که اقامت هر عضو دیگری از خانواده که در تعریف محدود ماده ۲ نمی‌گنجد اما با شهروند اتحادیه زندگی می‌کند یا به دلیل بیماری به مراقبت نیاز دارد را تسهیل کنند.
همچنین، دادگاه به بند ۶ مقدمه دستورالعمل اشاره کرد که هدف از قانون را "حفظ وحدت خانواده در معنای گسترده آن" می‌داند. علاوه بر این، به رأی مهم دیوان دادگستری اتحادیه اروپا در پرونده C-22/21 (SRS) به تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ استناد شد که در آن تأکید گردیده است که افراد دارای رابطه وابستگی واقعی و پایدار، حتی بدون پیوند رسمی ازدواج، باید تحت حمایت قرار گیرند.
مفهوم گسترده از خانواده
دیوان دادگستری اتحادیه اروپا تصریح کرده است که وجود رابطه‌ای واقعی از وابستگی و مراقبت روزمره در بستر زندگی خانوادگی مشترک، حتی بدون ازدواج رسمی، برای شناسایی فرد به عنوان "عضو خانواده" کفایت می‌کند. دادگاه بولونیا نیز با در نظر گرفتن هم‌زیستی و مراقبت‌های روزانه همسر سابق، این شرایط را برای صدور کارت اقامت کافی دانست.
نتیجه‌گیری
این رأی در چارچوب تحولی در حقوق مهاجرت قرار دارد که به سمت پشت سر گذاشتن تفسیرهای شکلی و محدودکننده از مفهوم خانواده حرکت می‌کند. رأی دادگاه بولونیا اصل همبستگی خانوادگی واقعی را به رسمیت می‌شناسد و نشان می‌دهد که روابط عاطفی و اجتماعی حقیقی باید بر تشریفات قانونی ارجحیت یابند.
در عصری که ضرورت توجه به حقوق بنیادین انسانی و کرامت فردی بیش از گذشته احساس می‌شود، این رأی گامی مهم در راستای عدالت و احترام به واقعیت‌های زندگی مردم است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر