دادگاه اداری منطقه‌ای توسکانا دستور بازنگری در رد تمدید مجوز اقامت را صادر کرد: پلیس باید امکان صدور نوع دیگری از مجوز اقامت را طبق ماده ۵ بند ۹ قانون مهاجرت بررسی کند
دادگاه اداری منطقه‌ای توسکانا (بخش دوم) با صدور رأی شماره ۱۵۸۱ در تاریخ ۳ اکتبر ۲۰۲۵، شکایت علیه تصمیم پلیس فلورانس مبنی بر رد تمدید مجوز اقامت برای تحصیل را پذیرفت و بر یک اصل مهم حقوقی تأکید کرد:
اداره موظف است در صورتی که شرایط لازم وجود دارد، امکان صدور نوع دیگری از مجوز اقامت را بررسی کند، حتی اگر درخواست اولیه با نوع مجوز مورد نظر تطابق کامل نداشته باشد.
خلاصه پرونده
شاکی، دانشجوی خارجی دارای مجوز اقامت تحصیلی بود که پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد خود در ایتالیا، برای تمدید مجوزش درخواست داده بود. پلیس فلورانس درخواست او را به دلیل عدم ارائه مدارک ثبت‌نام در سال تحصیلی جدید رد کرد.
اما شاکی توضیح داده بود که هدف واقعی‌اش دریافت مجوز اقامت برای جستجوی کار طبق ماده ۳۹ مکرر ۱ از فرمان قانون‌گذاری شماره ۲۸۶ سال ۱۹۹۸ بوده است؛ مجوزی که برای خارجیانی صادر می‌شود که تحصیلات عالی خود را در ایتالیا به پایان رسانده‌اند.
وکلای شاکی استدلال کردند که اداره می‌بایست هدف واقعی درخواست را درک می‌کرد و اصل تبدیل نوع مجوز اقامت را که در ماده ۵ بند ۹ قانون مهاجرت پیش‌بینی شده است، اعمال می‌نمود.
تصمیم دادگاه
دادگاه استدلال مربوط به عدم ترجمه تصمیم اداری را نپذیرفت، اما شکایت مربوط به نقص در بررسی و استدلال ناکافی تصمیم اداری را وارد دانست.
قضات تأکید کردند که طبق ماده ۵ بند ۹ قانون مهاجرت، اداره هنگام بررسی درخواست صدور یا تمدید مجوز اقامت، باید امکان صدور نوع دیگری از مجوز اقامت را نیز در نظر بگیرد اگر متقاضی واجد شرایط آن باشد.
به همین دلیل، دادگاه توسکانا تصمیم پلیس فلورانس را ابطال کرد و به اداره دستور داد تا بار دیگر درخواست متقاضی را بررسی کند و مشخص نماید که آیا وی واجد شرایط دریافت مجوز اقامت برای جستجوی کار طبق ماده ۳۹ مکرر ۱ یا نوع دیگری از مجوز قانونی است یا خیر.
اصل حقوقی تأکیدشده
دادگاه بر یک رویه قضایی مستقر تأکید کرد که:
اداره نمی‌تواند صرفاً به این دلیل که نوع درخواستی مجوز دیگر معتبر نیست، درخواست را رد کند؛ بلکه باید بررسی کند آیا متقاضی واجد شرایط نوع دیگری از مجوز اقامت هست یا نه.
این رویکرد تجلی اصل «اداره صحیح» است و تضمین می‌کند که حق اقامت خارجیان به صورت مؤثر رعایت شود.
نتیجه‌گیری
این تصمیم دادگاه اداری توسکانا گامی مهم در جهت اجرای منصفانه‌تر و انعطاف‌پذیرتر قوانین مربوط به اقامت خارجیان است.
این رأی نه تنها یک تصمیم اداری بوروکراتیک را باطل می‌کند، بلکه تعهد اداره به بررسی ماهوی درخواست‌ها، نه صرفاً ظاهری و شکلی را نیز مورد تأکید قرار می‌دهد.
وکیل فابیو لوسچربو (Avv. Fabio Loscerbo)
